Ochrona przyrody w Parku Narodowym „Bory Tucholskie” realizowana jest w trzech głównych kierunkach, a mianowicie: ochrona ścisła pozwalająca na ochronę naturalnych procesów sukcesji przyrodniczej, częściowa pozwalająca na podejmowanie działań w zakresie zachowania jakiegoś elementu przyrody oraz krajobrazowa wymagająca m. in. ekstensywnych sposobów użytkowania.
Ochrona ścisła obejmuje obszary charakteryzujące się największą stabilnością i odpornością na degradację. Obszary ochrony ścisłej stanowią łącznie 324,30 ha – 7% powierzchni Parku.
Na obszarach ochrony ścisłej obowiązuje zasada całkowitego zaniechania ingerencji człowieka w stan ekosystemów i składników przyrody. Obowiązuje tam również zakaz zbioru roślin i grzybów oraz ich części, a także zakaz wstępu z wyjątkiem znakowanych szlaków turystycznych. Udostępnione do zwiedzania są Gacno Małe i Kacze Oko.
Granice obszarów ochrony ścisłej oznacza się w terenie tablicami z napisem „obszar ochrony ścisłej, osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
Na obszarach ochrony ścisłej obowiązuje zasada całkowitego zaniechania ingerencji człowieka w stan ekosystemów i składników przyrody. Obowiązuje tam również zakaz zbioru roślin i grzybów oraz ich części, a także zakaz wstępu z wyjątkiem znakowanych szlaków turystycznych. Udostępnione do zwiedzania są Gacno Małe i Kacze Oko.
Granice obszarów ochrony ścisłej oznacza się w terenie tablicami z napisem „obszar ochrony ścisłej, osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
Ochrona częściowa została zastosowana na obszarach, na których główne przedmioty ochrony wymagają lub mogą wymagać ochrony czynnej. Obszary ochrony częściowej stanowią 4 209,78 ha.
W PNBT wyróżniono następujące rodzaje ochrony częściowej:
W PNBT wyróżniono następujące rodzaje ochrony częściowej:
- ochrona częściowa bierna zachowawcza polegająca na zminimalizowanej ingerencja człowieka,
- ochrona częściowa czynna kreatywna polegająca na zmianie istniejącego stanu przyrody poprzez wywołanie określonych procesów przyrodniczych np. przyspieszenie sukcesji roślinności lub zmianę kierunku sukcesji,
- ochrona częściowa czynna stabilizująca prowadzona w celu utrzymania wrzosowisk, muraw piaskowych i łąk,
- ochrona częściowa czynna eksperymentalna mająca na celu utrzymanie borów chrobotkowych,
- ochrona częściowa czynna renaturalizacyjna mająca na celu zainicjowanie regeneracji procesów torfotwórczych.
Ochrona krajobrazowa dopuszczająca ograniczone użytkowanie gospodarcze na gruntach rolnych oraz terenach służących obsłudze realizacji celów ochronnych Parku Narodowego. Ochroną krajobrazową objęto 78,96 ha.